Tạp chí Business Week vừa có bài của tác giả Douglas MacMillan phân tích chiến lược của Yahoo! tại Việt Nam, nhân việc công ty này thông báo quyết định đóng cửa dịch vụ blog Yahoo!360.
Hotnews giới thiệu bài trích đăng của BBCVietnamese.com về vấn đề nàỵ:
Việt Nam là một trong số các thị trường mới nổi mà Yahoo hy vọng mở rộng kinh doanh. Hơn 95% trong số 18 triệu người sử dụng internet tại đây có dùng dịch vụ chat và e-mail của Yahoo. Yahoo cũng giúp tài trợ một số quán cafe internet tại TP Hồ Chí Minh và các nơi khác. Dịch vụ blog của Yahoo cũng thành công tới độ hãng này khai trương dịch vụ tiếng Việt Yahoo 360plus, vào tháng Năm 2008.
Thế nhưng sự mở rộng của Yahoo diễn ra trong lúc Việt Nam đang kêu gọi siết chặt kiểm soát các hoạt động mạng của người dân.
Việt Nam hiện có 18 triệu người sử dụng internet
Thu năm ngoái, chính phủ đã thành lập cục quản lý truyền thanh, truyền hình và báo điện tử, trong có quản lý internet với các hình thức xử phạt các thông điệp chỉ trích đăng trên mạng.
Theo tổ chức Reporters Without Borders đặt tại Paris, các quy định mới cũng đòi hỏi các nhà cung cấp dịch vụ internet như Yahoo phải cho dữ liệu và thông tin về người sử dụng.
"Kẻ thù" của internet
Trong một phúc trình hồi tháng Ba, Reporters Without Borders đã nêu tên Việt Nam trong danh sách bị cho là "kẻ thù" của internet. Tổ chức này cho hay 30 nhân vật "bất đồng chính kiến trên mạng" đã bị bỏ tù từ 2002-sáu người trong đó vẫn còn bị giam cầm.
Phản ứng của Yahoo trước quan điểm của chính phủ cho thấy bài toán khó đặt trước các công ty cung cấp dịch vụ internet khi họ làm ăn tại các nước bị xem là không khoan nhượng trước các chỉ trích chính quyền cũng như không khuyến khích tự do ngôn luận trên mạng. Các hãng không tuân thủ quy định của chính phủ có thể bị cấm hoạt động hoặc đóng cửa. Thế nhưng nếu tuân theo đòi hỏi của nhà nước sở tại, họ lại bị các tổ chức bảo vệ nhân quyền và tự do ngôn luận công kích.
Yahoo tại Trung Quốc đã bị chỉ trích vì hồi năm 2004 đã cung cấp thông tin cho nhà cầm quyền, mà theo đó nhà báo Shi Tao đã bị bỏ tù 10 năm. Tại Trung Quốc, Yahoo do Alibaba.com vận hành, công ty này được Yahoo sở hữu một phần nhỏ.
Michael Samway, phó chủ tịch Yahoo, nói: "Chúng tôi đã có bài học thấm thía với tư cách tiên phong tại các thị trường mới, chúng tôi đã nghiên cứu nó và cố gắng để trở thành người đi đầu trong quyền kinh doanh và nhân quyền".
Chúng tôi có tính đến các tập quán địa phương, nơi chúng tôi làm ăn, nhưng chúng tôi không thay đổi các nguyên tắc của mình.
Michael Samway, Yahoo
Yahoo cho biết chính quyền Việt Nam chưa liên hệ với công ty này để đòi hợp tác theo các quy định mới.
Ông Samway nói: "Chúng tôi chưa chứng kiến chính phủ Việt Nam có hành động nào cho thấy họ muốn áp dụng các quy định của mình cho các công ty internet nước ngoài".
Tuy nhiên Yahoo vẫn có một số bước đi với hy vọng tránh phải tuân theo các quy định hạn chế, thí dụ đặt máy chủ cho các dịch vụ tiếng Việt ở Singapore.
Yahoo cũng có các biện pháp khác nhằm chuẩn bị cho khả năng phải đối đầu với các chính quyền nước ngoài.
Tháng 10 năm ngoái, Yahoo cùng Google (GOOG), Microsoft (MSFT), Trung tâm Berkman, và một số tổ chức phi lợi nhuận bàn thảo cần phải làm gì trước đòi hỏi của các chính phủ nước ngoài.
Nhóm này, được gọi tên là Sáng kiến Mạng lưới Toàn cầu (Global Network Initiative), gặp nhau thường xuyên và tổ chức các diễn đàn công khai, đồng thời cho ra các phản ứng trước các sự kiện thời sự, thí dụ việc Trung Quốc chặn YouTube của Google.
Ngoài việc đặt máy chủ tại Singapore, Yahoo nói đã sửa đổi các điều kiện dịch vụ và hệ thống pháp lý để chuẩn bị cho bất kỳ động thái nào từ phía chính phủ.
Ông Samway nói: "Chúng tôi có tính đến các tập quán địa phương, nơi chúng tôi làm ăn, nhưng chúng tôi không thay đổi các nguyên tắc của mình".
Ông cũng nói thêm rằng các công ty nước ngoài có ảnh hưởng mạnh tới các nước nhỏ đang phát triển như Việt Nam, hơn là các nền kinh tế đã khá mạnh như Trung Quốc.
Google cũng thận trọng
Tình hình Việt Nam đã gây chú ý cho nhiều phía, trong đó có chính phủ Hoa Kỳ. Hôm 31/03, dân biểu Loretta Sanchez (D-Calif.) và 11 nghị sỹ khác đã gửi thư tới chủ tịch Yahoo Carol Bartz kêu gọi công ty này không tuân nhượng trước các đòi hỏi của chính phủ Việt Nam về siết chặt kiểm duyệt. Ông Samway đại diện cho Yahoo đã trả lời bằng văn bản: "Chúng tôi mong tiếp tục thảo luận với các ông bà" về chủ đề này.
Yahoo không phải là công ty duy nhất đang thận trọng bước đi ở Việt Nam. Google cung cấp công cụ chia sẻ hình ảnh Picasa và dịch vụ Google Groups, thế nhưng không có dịch vụ blog. Hãng này cũng không thu trữ thông tin về người sử dụng ở Việt Nam.
Bà Nicole Wong, đại diện Google, nói: "Khi chúng tôi quyết định cung cấp sản phẩm dịch vụ ở Việt Nam, chúng tôi cố gắng làm sao để bảo vệ người sử dụng Việt Nam trước các nỗ lực của chính phủ trong việc kiểm duyệt trên mạng".
Nhiều người đặt ưu tiên hàng đầu lên việc bảo vệ quyền tiếp cận các website trao đổi thông tin. Dân biểu Loretta Sanchez phát biểu: "Khi anh không có quyền hội họp, không có tự do báo chí, một trong những nơi anh có thể thu thập thông tin về thế giới bên ngoài một cách tự do nhất chính là mạng internet".
Theo BBC Vietnam
việc yahoo có những bước đi thận trọng, là đúng.
ReplyDelete"trong thời buổi hỗn loạn này, thận trong không bao giờ thừa"